Dlaczego pasożyty częściej występują u dzieci niż u dorosłych?
Z infekcjami pasożytniczymi rzeczywiście częściej spotykamy się u dzieci niż u osób dorosłych. Dlaczego?
- Nierozwinięty układ odpornościowy – u dzieci układ odpornościowy dopiero się rozwija. Względną dojrzałość osiągnie dopiero w wieku szkolnym (około 10-12 roku życia). Organizm małego dziecka nie ma więc odpowiednich narzędzi, by bronić się skutecznie przed inwazją pasożytniczą.
- Wyższe pH w żołądku niż u osób dorosłych – u dzieci pH w żołądku jest wyższe (bardziej zasadowe) niż u osób dorosłych. Podobny poziom kwasowości osiągany jest dopiero około 14 roku życia. Kwas solny w żołądku stanowi pierwszą linię obrony przed pasożytami. Do zarażenia się większością pasożytów dochodzi przez spożycie ich jaj/cyst/członów np. wraz z pożywieniem czy wodą. Kwaśne pH w żołądku jest w stanie uszkodzić formy inwazyjne pasożytów i nie dopuścić do infekcji. U dzieci ten mechanizm mechanicznej odporności jest upośledzony.
- Niska dbałość o higienę – dzieci nie mają takiej świadomości konieczności higieny jak osoby dorosłe. Często biorą do ust ręce, zabawki czy inne przedmioty, które mogą być zainfekowane pasożytami. Nie zawsze dokładnie umyją ręce po skorzystaniu z toalety. Często bawią się też w miejscach, które są mocno zanieczyszczone jajami pasożytów np. piaskownice oraz przebywają w placówkach (żłóbka, przedszkola, szkoły), gdzie nie możemy nadzorować zachowania prawidłowej higieny.
Jakie są objawy występowania pasożytów u dzieci
Klasycznie pasożyty mogą dawać objawy ze strony przewodu pokarmowego takie jak: bóle brzucha, nudności, wzdęcia, nadmierne gazy, refluks, luźne stolce/biegunki lub zaparcia. U dzieci często jako objaw bytowania pasożytów obserwujemy duże niedobory pokarmowe objawiające się anemią, upośledzonym procesem wzrastania – niedowagą, niskim wzrostem, spadkami w siatkach centylowych.
U dzieci bardzo często infekcje pasożytnicze manifestują się w zachowaniu. Takie dzieci są często nadpobudliwe, mają problemy z koncentracją uwagi. Często śpią niespokojnie, budzą się w nocy, są przez to niewyspane, drażliwe, płaczliwe, łatwo wpadają w złość. Często przyczyną tego może być po prostu świąd odbytu w przebiegu owsicy, który utrudnia sen. Jednak również inne pasożyty mogą dawać objawy związane z emocjami/zachowaniem. Dlaczego? Bytujące w jelicie patogeny wywołują przewlekły stan zapalny o niskim nasileniu, który negatywnie wpływa na oś jelito-mózg.
U dzieci często w przebiegu parazytoz obserwujemy reakcje skórne w postaci pokrzywek, swędzących plam, ale również często nasileniu ulegają alergie pokarmowe czy wziewne. Jest to związane z zespołem nieszczelnego jelita i wchłanianiem do krwioobiegu toksyn wydzielanych przez pasożyty.
Zakażenie glistą ludzką może wywoływać w początkowej fazie infekcji suchy, napadowy kaszel związany z podrażnieniem oskrzeli przez larwy wędrujące z układu oddechowego do układu pokarmowego.
Jakie pasożyty najczęściej występują u dzieci?
Najczęściej spotykane u dzieci pasożyty to:
- Owsiki (Enterobius vermicularis)
- Giardia lamblia
- Blastocistis hominis
- Dientamoeba fragilis
- Cryptosporidium spp.
- Ascaris lumbricoides (glista ludzka)
- Trichuris trichura (włosogłówka)
Jakie badanie na pasożyty wykonać?
Podstawowym badaniem służącym diagnostyce pasożytów jest mikroskopowa analiza 3 próbek kału pobranych w odstępie 2-3 dniowych, czyli badanie PASOŻYTY SCREEN. Badanie można wykonać w naszym laboratorium również wysyłkowo. Należy pamiętać, że badanie kału nie jest badaniem właściwym do wykrywania owsików, dlatego że ich jaja rzadko znajdują się w kale (są składane w okolicach odbytu). Aby wykryć owsiki należy wykonać wymaz okołoodbytniczy, który następnie oceniany jest przez parazytologa pod mikroskopem – więcej o badaniu możesz przeczytać tutaj, albo zbadać kał na owsiki metodą real time PCR
Alternatywą dla badań mikroskopowych są badania kału metodą molekularną PCR. Badanie takie charakteryzuje się wysoką czułością i swoistością. W kale wykrywane są już mikroślady bytowania pasożytów, takie jak fragmenty wylinek, a nawet uszkodzone jaja/cysty/trofozoity, które nie są możliwe do zidentyfikowania pod mikroskopem. Niektóre pasożyty jak Dientamoeba fragilis praktycznie da się wykryć tylko metodą PCR.
Specjalnie z myślą o małych pacjentach stworzyliśmy pakiet – PASOŻYTY U MAŁEGO DZIECKA PCR, w którym molekularnie wykrywamy 9 najczęściej występujących pasożytów u dzieci.