Czy wiesz, że w naszym organizmie może bytować prawie 400 gatunków pasożytów? Mogą się ulokować nie tylko w naszych jelitach, ale też w mózgu, oku, mięśniach, wątrobie, płucach, stawach oraz krwi. Dodatkowo mamy całą armię tzw. pasożytów zewnętrznych, które bytują na naszej skórze czy włosach.
Słowo pasożyt pochodzi z języka greckiego parasitos, co oznacza „spożywający przy stole innego”. Pasożyty czerpią korzyści ze współżycia z człowiekiem, niestety kosztem naszego zdrowia, samopoczucia, a czasami nawet życia. W naszej strefie klimatycznej pasożyty utożsamiamy raczej z utrudniającymi nam życie pasażerami na gapę niż śmiertelnym niebezpieczeństwem. Jednak w świetle coraz większej popularności podróży do krajów tropikalnych/subtropikalnych musimy pamiętać o tym, że najgroźniejszym pasożytem na świecie jest zarodziec malarii – maleńki pierwotniak, który co roku zabija pół miliona ludzi, szczególnie małych dzieci.
W jaki sposób zarażamy się pasożytami?
– zjedzenie nieumytych warzyw, owoców,
– picie nieprzegotowanej wody, używanie jej do mycia zębów, szczególnie w czasie podróży do krajów spoza naszej strefy klimatycznej,
– kąpiel w zanieczyszczonych akwenach,
– surowe/niedogotowane mięso, w tym mięso ryb,
– brak wystarczającej higieny (brudne ręce),
– ukąszenia przez owady (w Polsce np. kleszcze),
– przez nieuszkodzoną skórę i błonę śluzową (np. węgorki jelitowe, tęgoryjce).
Często źródłem zakażenia są nasze zwierzęta domowe – szczególnie dotyczy to lambliozy, toksokarozy czy toksoplazmozy. Zwierzaki domowe śpią z nami w jednym łóżku, zazwyczaj nie myjemy rąk po każdym z nim kontakcie (np. pogłaskaniu). Wszystko to powoduje, że nie trudno zarazić się pasożytami odzwierzęcymi np. lamblią, glistą psią lub kocią.
Nie zawsze profilaktyczne odrobaczanie naszych domowych zwierzaków przynosi rezultaty. Po pierwsze nie ma leku, który działa na wszystkie pasożyty jednakowo skutecznie. A po drugie profilaktycznie podawane leki nie wykazują działania przeciwpierwotniakowego tzn. że zdecydowana większość naszych domowych zwierząt nigdy nie była odrobaczana np. na najczęściej występującego w środowisku pasożyta czyli Giardie lamblię.
A każdy spacer może skończyć się infekcją – wystarczy że nasz pupil poliże zakażoną powierzchnię. Może również dojść do infekcji u zwierząt niewychodzących, ponieważ jaja i cysty pasożytów możemy przynieść do domu na naszym obuwiu. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne badanie kału nie tylko u ludzi, ale również u naszych zwierząt domowych. W HolisticaMed masz możliwość wykonania takiego badania również u zwierząt – wysyłkowo, bez wychodzenia z domu. Szczegóły badania znajdziesz tu
Każdy pasożyt może wywoływać inne objawy, często niecharakterystyczne, dlatego tak ważne jest profilaktyczne badanie na obecność pasożytów w naszym kale. Uogólniając do najczęstszych objawów zakażenia pasożytami należą:
- Biegunki, zaparcia, wzdęcia, bóle brzucha, nudności, stolce ze śluzem, krwią,
- Niedobory żywieniowe, słaby apetyt, utrata masy ciała lub braku przyrostu masy ciała u dzieci,
- Wysypki, pokrzywka bez uchwytnej przyczyny,
- Kaszel, duszność,
- Świąd odbytu,
- Gorączki/stany podgorączkowe bez widocznych cech infekcji,
- Alergie/ nietolerancje pokarmowe,
- Przewlekłe zmęczenie, brak energii, bóle mięśni i stawów,
- Problemy ze snem,
- Nadpobudliwość ruchowa, szczególnie u dzieci,
- Niepłodność.
Sprawdź również – Dysbioza, czyli zaburzenia mikroflory jelitowej
Przebieg parazytozy zależy od liczby pasożytów znajdujących się w organizmie, dlatego w HolisticaMed otrzymujesz wynik półilościowy z określeniem stopnia inwazji.
Na to jak przebiega choroba wpływa również nasza zdolność do obrony, czyli odporności organizmu. Duża liczba parazytoz przebiega bezobjawowo, albo objawy są na tyle niecharakterystyczne, że nie umiemy ich powiązać ze źródłem infekcji.
Jak sprawdzić czy mam pasożyty ?
Istnieje wiele metod diagnostycznych, a każda z nich ma swoje wady i zalety. Podstawowym materiałem do badań w kierunku infekcji pasożytniczych jest kał. Analiza kału może obejmować metodę :
- Makro i mikroskopową
- Serologiczną (antygen w kale) i molekularną (PCR – wykrycie materiału genetycznego pasożyta)
Wykrywanie pasożytów, niezależnie od metody jest utrudnione. Jest to związane z cyklem życiowym pasożytów. W kale zazwyczaj wykrywamy formy inwazyjne pasożytów czyli cysty, jaja, trofozoity i spory. Te formy inwazyjne są produkowane w nieregularnych odstępach czasu i w ten sam sposób nieregularnie wydalane. Więc aby zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia pasożytów należy zbadać kał 3-krotnie w odstępach czasu, nazywamy to złotym standardem wykrywania parazytoz. Negatywny wynik w pojedynczej próbce tak naprawdę nie świadczy o niczym!
W HolisticaMed badając kał na pasożyty zawsze stosujemy ten złoty standard, czyli badanie 3 próbek kału pobranych w odstępach 2-3 dniowych przez maksymalnie 10 dni. Jeszcze większe znaczenie dla jakości badania ma doświadczenie i wiedza parazytologa, który będzie wykonywał badanie. Tylko doświadczony parazytolog z ogromną wiedzą będzie umiał wykryć pasożyta i co więcej nie pomylić innych cząstek w kale np. z cystą, dlatego miarą jakości laboratorium wcale nie jest ilość wykrywanych parazytoz. Fałszywie dodatnie wyniki również nie są rzadkością, jeśli materiał nie jest oceniany przez wysoko wykwalifikowanego diagnostę.
To może zamiast ocenić kał przez diagnostę wybrać metody serologiczne lub PCR?
Metody te są może mniej narażone na błąd czynnika ludzkiego, ale również nie są doskonałe. W takim samym stopniu uzależnione są od cyklu rozmnażania pasożytów, a dodatkowo nie mają 100% czułości i specyficzności (szczególnie wykrywanie antygenu w kale). Poza tym największą wadą tego rodzaju badań jest wykrywanie tylko 1 rodzaju pasożyta podczas, gdy doświadczony parazytolog potrafi rozróżnić kilkaset różnych pasożytów w jednej próbce kału. Pewną wadą badań PCR może być ich cena. Są jednak takie rodzaje pasożytów, dla których badanie PCR jest jedyną zalecaną metodą wykrywania pasożyta np. dla Blastocistis hominis.
Pasożyty można również wykrywać pośrednio poprzez badania przeciwciał we krwi. Badania te jednak również mają swoje ograniczenia. Pasożyty potrafią rozwijać się w naszym organizmie nie wywołując odpowiedzi immunologicznej, dlatego często pomimo występowania pasożytów w organizmie ogólny poziom przeciwciał IgE, eozynofilów w morfologii krwi oraz specyficznych przeciwciał przeciwko konkretnemu pasożytowi jest ujemny. Dodatkowo na większość parazytoz dysponujemy tylko możliwością badania przeciwciał klasy IgG, które świadczą o tym, że kiedykolwiek w naszym życiu mieliśmy kontakt z danym pasożytem, a nie wiemy czy nadal infekcja występuje.
W przypadków owsicy pasożyty te rzadko występują w kale, a ich obecność można wykryć tylko robiąc wymaz z okolicy odbytu.
Sprawdź naszą ofertę badań wykrywających pasożyty.
Sprawdź również Kandydoza – objawy przerostu grzybów w przewodzie pokarmowym
Bibliografia:
Kotowska M., Albrecht P. Najczęstsze choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego [w:] Albrecht P. (red.): Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka. Wydawnictwo Czelej 2014, s. 116-118.
Korzeniewski K. „Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego w Polsce.” Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 10. No. 1. 2016.
Hadaś E., Derda M. „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne”. Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1): 6-13

