1. Przeciwskazania do badań na pasożyty

Nie należy wykonywać badań na pasożyty przed upływem:

• • trzech tygodni od zakończenia leczenia lekami przeciwpasożytniczymi (np. Pyrantelum, Zentel, Vermox, Nitozoxanide)

• • trzech tygodni od zakończenia leczenia antybiotykami i chemioterapeutykami (np. Metronidazol, Tynidazol)

• • trzech tygodni od badania z kontrastem (np. tomografii komputerowej, rezonansu, RTG)

W badaniu kału w kierunku pasożytów chcemy wykryć aktywną infekcję, dlatego tak ważne jest zachowanie odpowiedniego odstępu od leczenia. Jeszcze przez jakiś czas po zastosowaniu leków przeciwpasożytniczych, w kale możemy znaleźć cysty, jaja, trofozoity czy też nieżywe okazy pasożytów. Jeśli okres od leczenia do wykonania badania będzie zbyt krótki, nie będziemy mieli pewności czy ewentualny pozytywny wynik jest efektem aktualnej infekcji czy pozostałości po infekcji, którą udało się już zwalczyć. Z tego też powodu badanie kontrolne na pasożyty należy wykonać najwcześniej po upływie 3 tygodni od ostatniej dawki leków na odrobaczenie.

Poza tym wiele antybiotyków wykazuje również działanie przeciwpierwotniakowe ( np. erytromycyna, klarytromycyna, tetracykliny, sulfonamidy, metronidazol, tynidazol). Zastosowanie antybiotyku na inną infekcję (np. na Helicobacter pylori, infekcje układu oddechowego, moczowo-płciowego itp.) może spowodować chwilowy spadek ilości pasożytów w organizmie, a jednocześnie nie doprowadzi do ich całkowitej eliminacji, bo np. dawka leku będzie za słaba. Może to jednak czasowo utrudnić wykrycie pierwotniaków w kale.

2. Leki żółciopędne

Wiele pasożytów bytuje w woreczku żółciowym i drogach żółciowych człowieka (m.in. Giardia lamblia, przywra – motylica wątrobowa czy glista ludzka). Aby zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia tych pasożytów w kale można przed pobraniem próbek zastosować leki o działaniu żółciopędnym np. Baldaloin, Cholestil max.

Preparaty o działaniu żółciopędnym najlepiej zacząć stosować na 3-7 dni przed przystąpieniem do pobrania pierwszej próbki kału i stosować przez cały okres pobierania próbek.

UWAGA: Preparaty żółciopędne stosujemy tylko u osób dorosłych pod warunkiem, że nie istnieją przeciwskazania do ich stosowania. W porozumieniu z lekarzem pediatrą można rozważyć zastosowanie leku Baldaloin u dzieci powyżej 12 roku życia – zasadność zastosowania preparatu i jego dawkę powinien wówczas ustalić lekarz pediatra.

3. Zioła, pyłek i miód

Badanie mikroskopowe kału jest procedurą bardzo wymagającą. Należy pamiętać, że w kale zazwyczaj nie wykrywamy dorosłych osobników, a cysty, jaja, trofozoity czy człony pasożytów. W kale znajduje się również mnóstwo niestrawionych resztek pokarmowych, bakterie, grzyby itp. Aby zminimalizować ryzyko fałszywie pozytywnych wyników wskazane jest odstawienie, na 3-4 dni przed rozpoczęciem pobierania próbek kału, naparów/herbat ziołowych, suplementów z wyciągami ziołowymi, miodu i pyłku pszczelego.

4. Sposób pobierania próbek

4. Zaplanowanie czasu pobierania próbek

Mikroskopowe badanie kału w kierunku pasożytów powinno być wykonane z 3 próbek pobranych co 2-3 dzień w czasie 10 dni. Wykonanie badania tylko z pojedynczej próbki ma czułość na poziomie około 30% (czyli 70% pacjentów zarażonych nie zostanie poprawnie zdiagnozowanych). Jest to związane z nieregularnym wydzielaniem jaj, cyst, członów, trofozoitów do kału.

Odpowiednie zaplanowanie czasu pobrania próbek ma kluczowe znaczenie przede wszystkim w badaniach wykonywanych drogą wysyłkową. Próbki do badania należy wysyłać od poniedziałku do czwartku, tak by dotarły na następny dzień do laboratorium. Nie należy wysyłać próbek w piątek ani w dzień poprzedzający święto/dzień wolny od pracy, ponieważ czas transportu próbek znacznie się wydłuży. Materiał wysyłamy do laboratorium maksymalnie na następny dzień od pobrania ostatniej próbki kału. Do tego czasu przechowujemy w lodówce.

Pamiętaj, żeby przestrzegać tzw. godzin granicznych firm kurierskich, czyli godziny do której należy nadać paczkę, by dotarła ona do laboratorium kolejnego dnia. Każdy nasz pacjent ma zapewnioną darmową przesyłkę zwrotną próbek do laboratorium – zarówno w przypadku Pocztexu jak i InPostu najlepiej nadawać przesyłki przed godziną 12.00.

5. Transport z wkładami chłodzącymi

5. Wybór odpowiedniego laboratorium

Na koniec tak naprawdę zostawiliśmy jeden z najważniejszych elementów wpływających na zwiększenie prawdopodobieństwa wykrycia pasożytów. Mikroskopowe wykrywanie pasożytów jest procedurą czasochłonną oraz wymagającą olbrzymiej wiedzy i doświadczenia osoby, która to badanie wykonuje. Czułość i swoistość badania uzależnione jest w ogromnym stopniu od ludzkiego oka. Kał jest strukturą niejednorodną, znajdują się w nim niestrawione resztki pokarmowe, ogromne ilości bakterii, grzybów oraz leukocyty. Spośród wszystkich tych elementów parazytolog musi „wyłowić” cysty, jaja, trofozoity i prawidłowo je rozpoznać. Pomagają mu w tym odpowiednie barwienia preparatów, ale przede wszystkim wiedza i doświadczenie. To właśnie wybór odpowiedniego laboratorium – laboratorium parazytologicznego, ma kluczowe znaczenie wpływające na prawdziwość otrzymanych wyników.

Badanie PASOŻYTY SCREEN realizowane jest w specjalistycznym laboratorium przez doświadczonych parazytologów. Z każdej z 3 próbek kału wykonywane są 24 preparaty z zastosowaniem różnych rodzajów barwień, dodatkowo kał badany jest metodami immunoenzymatycznymi oraz immunochromatograficznymi (badanie antygenu lamblii w kale). Dzięki temu czułość i swoistość wyniku jest bardzo wysoka, co minimalizuje ryzyko otrzymania wyników fałszywie negatywnych, ale również fałszywie pozytywnych.

6. Wykrywanie owsików

Pamiętaj, że badanie kału nie jest badaniem dedykowanym do wykrywania owsików. Jaja owsików składane są przez samice w okolicy odbytu. Do wykrywania infekcji tymi nicieniami konieczne jest więc pobranie wymazu z okolicy okołoodbytniczej.

Kupując badanie na OWSIKI otrzymujesz specjalną wymazówkę z podłożem transportowym, by łatwo pobrać wymaz i przetransportować materiał do badania.

Wymaz należy pobrać rano, zaraz po przebudzeniu – przed skorzystaniem z toalety czy prysznica.

Bibliografia:

 

1. 1. Myjak P. i in. Standardy w zakresie laboratoryjnych czynności w parazytologii medycznej, oceny ich jakości i wartości diagnostycznej oraz laboratoryjnej interpretacji i autoryzacji wyników badań (propozycje). Journal of Laboratory Diagnostics 2011, Volume 47, Number 3 • 341-351